Cezayir Cumhurbaşkanlığı Seçiminde Yarışacak 3 Siyasetçi Kim?

Cezayir Anayasa Mahkemesi tarafından 31 Temmuz’da yapılan açıklamada, 7 Eylül’de düzenlenecek cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yarışacak 3 adayın kesinleştiği bildirildi.  

Bu seçim, 2019 yılında gerçekleşen protestolarda Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın devrilmesinden sonra düzenlenen ikinci cumhurbaşkanlığı seçimi olacak.  

Söz konusu protestolar, 20 yıllık iktidarı sonrasında Buteflika’nın beşinci defa cumhurbaşkanı seçilmek için aday olacağını açıklamasının ardından patlak verdi.    

Cezayir Haber Ajansı APS’ye göre, Anayasa Mahkemesi tarafından adaylığı açıklanan kişiler, bağımsız aday olan mevcut Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, Sosyalist Güçler Hareketi’nden (FFS) Yusuf Uşiş ve İslami eğilimli Barış Toplumu Hareketi’nden (MSP) Abdulaali Hassani Şerif.  

Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun  

Seçimde yarışacak favori aday olan Cumhurbaşkanı Tebbun (78), 1999’da İletişim ve Kültür Bakanı, 2001’de Konut ve Şehircilik Bakanı ve 2017’de Ticaret Bakanı olarak görev yaptı.  

24 Mayıs 2017’de merhum Cumhurbaşkanı Buteflika döneminde Başbakan olarak atanan Tebbun, göreve gelmesinden üç ay sonra istifa etti.  

Tebbun, 2019 yılında düzenlenen kitlesel halk protestoları sonucu Abdulaziz Buteflika’nın istifa etmek zorunda kalmasının ardından yapılan seçimleri yüzde 58,13 gibi yüksek oranda bir oyla kazanarak cumhurbaşkanı oldu.  

Bu bağlamda, Tebbun’un seçimlere büyük bir destekle katılması nedeniyle kazanma şansının çok yüksek olduğu düşünülüyor.  

Öte yandan Ulusal Kurtuluş Cephesi, Demokratik Ulusal Birlik ve Gelecek Cephesi’nin yanı sıra İslami eğilimli Ulusal Bina Hareketi gibi yaklaşık 17 parti, seçimlerde Tebbun’a destek verdiklerini açıkladı.  

İslami eğilimli aday  

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaylığı açıklanan bir diğer aday, Cezayir’in en büyük İslami partisi olan, ana muhalefet partisi Barış Toplumu Hareketi lideri Abdulaali Hassani Şerif.  

Hassani Şerif (57), 1980’li yıllarda Cezayirli Müslüman İzciler olarak bilinen Ulusal İzcilik Derneği’ne katıldı.  

Ayrıca 1987-1992 yıllarında Cezayir’deki M’sila Üniversitesi’nde öğrenci hareketlerinde faaliyet gösterdi.  

Hassani Şerif, 1995 yılında Barış Toplumu Hareketi’nin M’Sila vilayetindeki ofisine üye olarak atanmasının ardından siyasi ve parti çalışmalarına dahil olmaya başladı. 2023’te ise partinin başkanı olarak seçildi.  

Al-Quds Al-Arabi gazetesinin haberine göre, Hassani Şerif, seçim sonucunda çıkacak kararın Cezayir halkının elinde olduğunu söyledi.  

Diğer iki adayla seçimlerde gerçek bir rekabet yaşamayı sabırsızlıkla beklediğini dile getiren Hassani Şerif, bazı kesimlerin “mevcut cumhurbaşkanının seçimleri kesin kazanacağına” dair iddialarını da reddetti.  

Hassani Şerif, uluslararası toplumun İslami eğilimi olan bir cumhurbaşkanının iktidara gelmesine karşı çıkıp çıkmayacağına dair bir soruya ise şu yanıtı verdi;  

“Artık insanların kendi başlarına seçim yapmaları ve halkın çıkarlarına hizmet etmediği açıkça ortaya çıkan uluslararası toplum tarafından kabul edilmeyi beklememelerinin zamanı geldi.”  

Öte yandan Hassani Şerif de, Cumhurbaşkanı Tebbun gibi İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırısını reddederek, savaşın durdurulması için tüm çabaların seferber edilmesi yönünde çağrıda bulunuyor.  

Sosyalist Güçler Hareketi’nin adayı  

Muhalefetteki Sosyalist Güçler Hareketi Genel Sekreteri Yusuf Uşiş, 1983’te dünyaya geldi.  

Uşiş (41), Cezayir Üniversitesi’nden mezun oldu ve siyaset bilimi alanında diploma aldı.  

2002-2012 yılları arasında ulusal bir günlük gazetede çalışan Uşiş, ardından 2012-2017 yılları arasında parlamento ataşesi olarak görev yaptı.  

Sosyalist Güçler Hareketi’nde siyasi çalışmalar yapan Uşiş, 2017 yılında Tizi Ouzou Halk Meclisi Başkanı seçildi.   

2022 yılında Ulusal Meclis seçimlerine katılan Uşiş, Tizi Ouzou vilayetinden Meclis üyesi olarak seçildi.  

Ayrıca Uşiş, Sosyalist Güçler Hareketi’nin, üyelerinden birini Cumhurbaşkanlığı görevine gösterdiği ilk aday değil.  

Partinin kurucusu olan merhum Hocine (Husin) Ait Ahmed, 1999 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Buteflika’nın rakibi olarak yarıştı.  

Seçim atmosferi  

Cezayirli uluslararası hukuk profesörü Dr. Khaled Khalif, Fokus Plus’a yaptığı açıklamada Eylül ayındaki seçimleri çevreleyen iç ve dış faktörlere değindi.  

Khalif açıklamasında, “Cezayir, 2019 protestolarının ardından siyasi reformlara tanık olduktan sonra seçimlere gidiyor” dedi.  

Söz konusu reformların sadece siyaseti içermediğini, cumhurbaşkanı adayı ve destekçilerinin belki de en önemli dayanakları olan çeşitli ekonomik ve sosyal reformların uygulandığını da ekledi.  

Ülkenin dış politikasında herkesin sürdürdüğü genel bir bağlam olduğunun altını çizen Khalif, bunların halkların kendi kaderini tayin etme hakkına saygı duymak, adil uluslararası davaları desteklemek ve ülkelerin iç işlerine karışmamak olduğunu belirtti.  

Uluslararası bağlamda, başta Filistin ve Orta Doğu bölgesi olmak üzere dünyanın tanık olduğu uluslararası ve bölgesel gerilimlere değinen Khalif, şu ifadelerle devam etti;  

“Cezayir’e komşu olan Mali, Nijer ve Libya’daki bölgesel çatışmalar, ülkenin güvenliğini bu komşu ülkelerdeki bu iç karışıklıklardan koruma konusundaki mücadelenin artırılmasını gerektiriyor.”  

Öte yandan Cezayir, 2019 yılında düzenlenen protestoların ardından ülkede başlayan demokratik deneyimi korumak için yaklaşan seçimleri demokratik bir şekilde gerçekleştirme ve yüksek bir katılım oranına ulaşma konusunda ciddi bir zorlukla karşı karşıya kaldı.