Macron Sol İttifakın Başbakan Adayını Reddetti: Şimdi Ne Olacak?

Haziran başında gerçekleşen Avrupa Birliği Parlamentosu seçimlerinin ardından Fransa’da hükümetin çoğunluğa sahip olmadığı görüldü. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un baskın erken seçim kararıyla yapılan ve temmuz başında gerçekleşen yasama seçimlerinden bu yana Fransa siyaseti büyük bir çıkmazla karşı karşıya görünüyor.  

Hiçbir parti tek başına çoğunluğu sağlayamazken, seçimlerin ardından başlayan koalisyon görüşmeleri ise adeta çıkmaz sokakta ilerliyor. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un sol kanat koalisyona hükümette yer vermeyi reddetmesiyle gerilim tırmanıyor. Peki şimdi ne olacak? 

Seçim sonuçları 

Ulusal Meclis'teki koltuklar, üç ana siyasi ittifak arasında neredeyse eşit bir şekilde paylaşıldı. Yeni Halk Cephesi (NFP) 190 sandalye alarak seçimlerden birinci çıktı, ancak mutlak çoğunluğu sağlayamadı. Macron'un merkezci ittifakı 160 sandalye kazanırken, Marine Le Pen'in aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi 140 sandalye elde etti. Bu tablo, Fransa'da hükümetin işleyişini zorlaştıran siyasi çıkmazın sunumu, ancak tamamı değil. 

NFP'nin başbakan adayı olarak önerdiği Lucie Castets, sol ittifakın çoğunluğu sağlayamaması ve diğer siyasi güçlerden destek alamaması nedeniyle Cumhurbaşkanı Macron tarafından reddedildi. Macron, devlet başkanı olarak başbakanı seçme yetkisine sahip olsa da, yasalar gereği Ulusal Meclis'teki en büyük gruptan bir adayı seçmek zorunda değil.  

Öte yandan,“Ülkenin siyasi tıkanıklığa ve zayıflığa sürüklenmemesi gerektiğini” vurgulayan Fransa Cumhurbaşkanı, diğer siyasi liderlere “sorumluluk bilinciyle hareket etme” çağrısında bulundu. Çağrıyı sert bir tepkiyle karşılayan sol ittifak, seçmenlerini sokaklara davet etti. Şimdi ise sokaklarda Macron yeni başbakan atamayacaksa seçimi niye yaptı sorusu soruluyor.  

Daha önce “olimpiyatlar nedeniyle” müzakerelere ara veren Macron’un ısrarla yetki devri yapmamasına öfkelenen sol koalisyon lideri Jean-Luc Mélenchon 7 Eylül'de gençlik örgütleri ve öğrenci sendikalarının katılacağı geniş çaplı bir protesto planı hazırlıyor. Protestoyla yetinmeyen Mélenchon, Macron'un görevden alınması için bir gensoru önerisi hazırlamayı planladıklarını da duyurdu. Ancak Fransa’da “destitution” olarak bilinen bu süreç, her iki mecliste de üçte iki çoğunluk gerektiriyor, bu yüzden gerçekleşmesi zor görünüyor.  

Macron’un keyfi 

Seçimlerin ardından Macron, hükümetin nasıl şekillenmesi gerektiğini açıkça dile getirdi. “Cumhuriyet kurumlarına, hukuk devletine, parlamenter sisteme ve Avrupa yanlısı bir duruşa sahip partilerden oluşan ılımlı bir koalisyon” kurulmasını öneren Macron, esasında aşırı-sağ Ulusal Birlik ve Jean-Luc Mélenchon’un Fransa Boyun Eğmez Partisi dışındaki tüm partilere kendi çatısı altına girmeyi salık veriyor.  

Ancak merkez sağdaki Cumhuriyetçilerle bir azınlık hükümeti kurma planları, Cumhuriyetçilerin resmi bir koalisyonu reddetmesi ve azınlık hükümetinin güvenoyu alıp almayacağının belirsiz olması nedeniyle sonuçsuz kaldı. 

Siyasi durum ve olası senaryolar 

Macron, siyasi liderlerle yeni bir başbakan atanması konusunda görüşmelere yeniden başlayacağını açıkladı. Ancak, Sosyalist Parti, Yeşiller ve Komünistler bu görüşmelere katılmayı reddetti. LFI, sağcı Ulusal Birlik ve muhafazakâr Cumhuriyetçiler ise yeni görüşmelere davet edilmedi. 

Siyasi uzmanlar ise Macron'un bu hamlesini orta yolcu bir başbakan atama çabası olarak değerlendirirken, ülkenin siyasi istikrarsızlığa doğru sürüklendiğini ifade ediyor. Bu durumun uzun vadede bir başka seçimi gerektirebileceği öngörülüyor. 

Ayrıca, geçici hükümetin bir süre daha işlev göstermesi beklenirken, bu durumun uzun süre devam edemeyeceği ve Macron’un kendisi dışında herkesi bir tehdit ve aşırı görmeye devam etmesi durumunda Fransa’da yeni bir seçimin kapıda olduğu düşünülüyor. 

Gelecek ve belirsizlikler 

Macron’un yeni başbakanı açıklaması için bir süre belirlenmemiş olsa da, 2025 bütçe taslağının sunulması için 1 Ekim’e kadar yasal bir son tarih var. Bu süre zarfında, Fransa’nın siyasi geleceği konusunda daha net bir tablo ortaya çıkması bekleniyor. Ancak mevcut siyasi durum, ülkenin önümüzdeki dönemde önemli zorluklarla karşı karşıya kalacağını işaret ediyor.