Mısır Ekonomisindeki Zorlu Süreç: Halkın Mücadelesi ve Beklentileri

Mısır pazarında meyveler parça parça, et de gramla satılıyor. Para biriminde görülen son gerileme akabinde fiyatların yükselmeye devam etmesiyle, Mısırlılar daha büyük zorluklara hazırlanıyor.  

Bloomberg’in haberine göre; Birleşik Arap Emirlikleri’nin yatırımı, Mısır tarihindeki en büyük yatırım olarak tanımlanmıştı. Söz konusu yatırım, para biriminin dalgalandırılması ve IMF ile yeni bir anlaşma yapılmasını sağladı. Bunun üzerine hükümet, ekonominin kurtarıldığını duyurdu.  

“Daha zorlu günlere hazırlanılmalı” 

Muhasebecilik ile beraber Uber şoförlüğü yapan Nadir ise farklı düşünüyor. 43 yaşındaki Nadir’e göre “daha zorlu günlere hazırlanılmalı.”  

Hükümet kaynaklarının aksine, Kahire halkının çoğuna göre son haftalarda 50 milyar doları aşan uluslararası müdahale, en büyük Arap devletinin yaşadığı düşüşü gösteriyor. Senelerdir devam eden ekonomik kriz, Gazze’de yaşanan savaş ve Orta Doğu’da istikrarı tehdit eden etkenlerin artmasıyla geri dönüşü imkansız bir noktaya ulaştı.  

İki sene içinde para biriminin 4. kez devalüe edilmesinin ardından Mısırlı aileler, iyileşme ihtimali yerine daha ne kadar zorluk yaşayabileceklerini hesaplıyor. 

Enflasyon sebebiyle Nadir, yemek, içecek ve gezi masraflarını kısıp çocuklarını daha tasarruflu bir okula naklettiğini belirtiyor. 

“Bana tek bir sebep gösterebilir misiniz?”

6 Mart’ta hükümetin uyguladığı ekonomik tedbirlerin açıklandığı bir basın toplantısına işaret eden Nadir, şu ifadeler yer veriyor: 

“Bunları daha önce de yaşadık ve iyi sonuçlar çıkmadığını gördük. Şimdi yapılanları tebrik etmek için bana tek bir sebep gösterebilir misiniz?”  

Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, sermaye kaybı yaşayan Mısır’ın devasa borçlarını finansa etmek için son yardım paketine güveniyor. 

IMF’den 8 milyar dolarlık kredi

BAE, Akdeniz kıyısındaki bir bölgeyi geliştirme iznine karşılık 35 milyar dolarlık gayrimenkul yatırımı yapacak. IMF ise 8 milyar dolarlık kredi verecek. Avrupa Birliği’nin vaat ettiği 8.1 milyar dolarlık yardım paketi ile Dünya Bankası’nın 6 milyar dolarlık kredisi de beklenen yatırımlar arasında.  

Ancak Kahire’de, ülkenin 2011 Arap Devrimi’nden sonraki sürecin ötesinde, daha derin ve kapsamlı bir zorluk içinde olduğu düşünülüyor.  

Ekmek ve elektriğe verilen sübvansiyonların kesildiğini belirten Mısırlılar, Sisi yönetiminin, daha önceki hiçbir hükümetin cesaret etmediği politikaları uyguladığını ifade ediyor.  

Yakıt fiyatlarına zam

Geçen hafta sonunda Petrol Bakanlığı, devalüasyon da dahil, uygulanan ekonomik tedbirleri sebep göstererek yakıt fiyatlarına zam yapılacağını duyurdu.  

En düşük memur maaşının 6000 cüneyh (128 dolar) olduğu Mısır’da çoğu vatandaş,bazı ev eşyalarını kapsayan sübvansiyonlara dayanarak geçiniyor. Yaşanan ekonomik kriz, nispeten varlıklı olan Mısırlıların harcama alışkanlıklarını da etkilemiş durumda. 

Artık Mısırlılar sadece ev eşyaları gibi pahalı ürünlerde değil, yiyecek, kıyafet ve hatta Kahire’de düzenlenen Uluslararası Kitap Fuarı’nda dahi taksitli ödemeye bağımlı hale gelmiş durumda. 

“Sizce hala orta sınıf mıyım?” 

Çok uluslu bir şirkette mühendis olarak çalışan Mina Ali, artık kafe, lokanta ve yurtdışı gezilerini kestiğini ve faturalarını ödeyebilmek için her şeyden tasarruf etmeye çalıştığını belirtiyor. Çocuk sahibi olmadığını ifade eden Mina, sözlerine şöyle devam ediyor: “Yılda sadece bir kez yurtdışında tatil yapmak veya kendime güzel bir şey alabilmek için işimde olanca çaba gösterirdim. Şimdi ise sofraya ne yemek koyacağımı düşünüyorum. Sizce hala orta sınıf mıyım?”  

İki çocuk sahibi 42 yaşındaki Merve Ahmed ise, boş market arabasını çekerken karşılaştığı “yerli sığır etinin kilosu 379 cüneyh” reklamını görünce kendini şöyle ifade ediyor: 

“Mercimek ve sebzelere anca para yetirebiliyoruz. Et, söz konusu bile değil.”  

Cüneyh, %40’lık gerileme ile 50 seviyesine düştü

Üstelik tüm bunlar, Mısır’ın 6 Mart’ta para birimine sağladığı desteği kesmesi sebebiyle cüneyhin gerilemesinden önceydi. Söz konusu desteğin kesilmesinden birkaç saat sonra, geçen sene dolar karşısında 30.90’dan işlem gören cüneyh, yaklaşık %40’lık bir gerileme ile 50 seviyesine düşmüştü.

“Küçük miktarlarda et satmaya başladım”  

Güney kentlerinden Sogah’da kasaplık yapan Muhammed Kadri, artık gramla et sattığına değinerek şu ifadelere yer veriyor: 

“Doktorlar gibi, hali vakti yerinde olan müşterilerim var. Düşük miktarda alışveriş yapmaya çekindikleri için artık dükkana çocuklarını göndermeye başladılar. Oldukça küçük miktarlarda et satmaya başladım.”  

Düşük gelirli ailelerin yükünü hafifletmek için hükümet geçen ay memur maaşlarına %50 zam yapıldığını duyurdu. Yetkililerin açıklamasında göre değeri 180 milyar cüneyhe varan bir sosyal yardım paketinin parçası olan bu destek, cüneyhin son değer kaybından önce yaşandı.   

Başbakan Mustafa Medbuli, 18 Mart’ta yaptığı açıklamada daha fazla yabancı döviz girişi ve ithalatın kolaylaşması ile fiyatların inmesini beklediğini ifade etmişti. Merkez Bankası da bu ayki faiz oranlarının, enflasyonla mücadele edebilmek için yükseltildiğini açıklamıştı.    

Bununla beraber para biriminin daha fazla değer kaybetmesi, en azından kısa vadede hayat pahalılığının artacağını gösteriyor. Mısırlılar da devam etmesi muhtemel durumun farkında. 

“Çocuklarımı doyurmak için her türlü çareye başvurmalıyım”  

43 yaşındaki öğretmen İlham Muhammed, kocasının 15 bin cüneyhlik maaşıyla geçinmeye çalıştıklarını ifade ederek 4 kişilik ailesi için önceden aylık iki kilo et tüketirken artık bir kilo alabildiklerini belirtiyor.  

Ayın geri kalanında pişireceği yemeklerde kullanmak üzere ucuz kemikleri kaynatarak et suyu elde ettiğini belirten İlham, sözlerini şöyle noktalıyor:

“Bu bir mücadele; çocuklarımı doyurmak için her türlü çareye başvurmalıyım.”