Katar Milli Kütüphanesi: Dijital Arşiviyle Orta Doğu'nun Bilgi Merkezi

Hollandalı mimar ve mimarlık teorisyeni Rem Koolhaas tarafından tasarlanan kütüphane, 7 Kasım 2017'de açıldı.

Katar, açıldığı tarihten bu yana Körfez bölgesi başta olmak üzere Arap dünyasında kültür ve bilgi merkezi olmak adına kütüphaneyi, ziyaretçiler için kurduğu tesisler ve sunduğu hizmetlerle zenginleştirmeyi sürdürüyor.

Doha yönetimi bu devasa kütüphaneyi; ülkenin ekonomik kaynaklarını sadece petrol ve gaza dayandırmak yerine çeşitlendirerek buluşlara, bilime ve bilgiye dayalı şekilde yeniden inşa etme hedefinin bir parçası olarak görüyor.

Bilim adamları ve öğrencilerin gözdesi

Bir milyon basılı kitabın yanı sıra süreli yayınlar ve gazetelerin de yer aldığı 500 binden fazla elektronik kitabın bulunduğu kütüphane, sadece Katar'dan değil çevre ülkelerden de gelen bilim adamları ve öğrencilerin gözdesi.

Öğrencilere ve araştırmacılara kitap sağlamakla sınırlı kalmayan kütüphane, aynı zamanda eğitim seminerleri, sunumlar, dersler ve etkileşimli oturumların düzenlendiği bir ilim merkezi.

Yerel ve bölgesel işbirlikleri

Katar Milli Kütüphanesi; ilmi çalışmalar ve hizmetlerin artırılması kapsamında yurt içi ve dışındaki çeşitli kurumlar, üniversiteler ve okullarla ortaklıklar ve işbirliği anlaşmaları imzaladı.

Anlaşma ve işbirliği yapılan kurumlar arasında Türkiye Milli Kütüphanesi ve Osmanlı Arşivleri'nin yanı sıra Hollanda Kraliyet Kütüphanesi, Hollanda Ulusal Arşivleri, Azerbaycan Milli Kütüphanesi, Çin Milli Kütüphanesi, New York Üniversitesi, Rusya'daki Boris Yeltsin Kütüphanesi ve Fransa Milli Kütüphanesi bulunuyor.

Bu işbirliklerinin amacı, araştırmacıların dijital kaynakları ve kitapları bilimin hizmetinde kullanma yeteneğini geliştirerek kullanımlarını en üst düzeye çıkarmak.

UNESCO ve ABD Kongre Kütüphanesi işbirliğiyle uluslararası bir girişim olarak başlatılan Dünya Dijital Kütüphanesi'nin bir üyesi olan Katar Milli Kütüphanesi, buraya en büyük katkıyı sağlayan kütüphanelerden biri olarak biliniyor.

Orta Doğu'nun dijital arşivi

Katar Milli Kütüphanesi, bilgi dünyasındaki gelişmeleri, internetin bilim dünyasındaki rolünü yakından takip ediyor.

Bu çerçevede, kütüphane bünyesinde Katar Vakfı ve Britanya Kütüphanesi (The British Library) ortaklığıyla 2014 yılında hayata geçirilen Orta Doğu tarihinde uzmanlaşmış dünyanın en büyük dijital arşivi bulunuyor.

Söz konusu arşivde Körfez bölgesi, Arap Yarımadası ve çevre bölgelerine ilişkin bazı raporlar, yazışmalar, el yazmaları, haritalar, tarihi fotoğraflar, ses kayıtları ile bölge halkına ait çeşitli konulara ışık tutan, alanlarında uzman kişilerce hazırlanmış zengin içerikli makaleler yer alıyor.

Kütüphanenin, bünyesindeki materyallerin tamamının hem Arapça hem de İngilizce açıklayıcı notlarla internet üzerinden dünyadaki tüm kullanıcılar tarafından ücretsiz görüntülenmesi ve indirilmesi için de bir çalışması bulunuyor.

Bu çalışmalar sonucu bölge meseleleriyle ilgilenen araştırmacılar ve akademisyenler için kütüphanenin önemli bir referans haline geldiği ifade ediliyor.

Kütüphane, özellikle uzaktan eğitime geçilen Kovid-19 salgını döneminde öğretmenler ve öğrenciler için önemli bir rol oynadı. Kütüphanedeki materyallere uzaktan erişimin sağlanması bu alanda önemli bir açığı ortadan kaldırdı.

Katar Milli Kütüphanesi; materyal, kitap ve farklı araştırma kaynaklarını tüm öğrencilerin hizmetine sunabilmek ve mümkün olan en fazla sayıda kişiye ulaşılabilmek için akıllı cihazlar üzerinden de yeni bir uygulama başlattı.

Kütüphanenin tasarımı, ihtiyaçlara göre dizayn edildi

Katar Milli Kütüphanesi, yaklaşık 45 bin metrekarelik bir alana inşa edildi.

Hollandalı mimar Koolhaas tarafından tasarlanan yapı, farklı yaş gruplarından ve kesimden kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamak üzere özel olarak geliştirilmiş birçok yeniliğe sahip.

Mimar Koolhaas, kütüphaneyi kitabın değerine dikkati çekmek için biri diğerinin üzerine gelecek şekilde köşelerden katlanmış iki kitap sayfası şeklinde tasarlamış.

Amerikan Beton Enstitüsü (ACI) Beton İnşaatta Mükemmellik Ödülleri tarafından "mükemmellik" ödülüne layık görülen Katar Milli Kütüphanesi, "Dekoratif Beton" kategorisinde de birinci oldu.