Portekiz, İsrailli Yatırımcılar İçin Neden En Cazip Avrupa Ülkelerinden Biri Haline Geldi? 

Portekiz, Gazze Şeridi’nde süren “soykırım” savaşının etkisiyle işgalci devleti terk eden birçok İsrailli yatırımcı için en cazip Avrupa ülkelerinden biri haline geldi.  

İsrail merkezli ekonomi gazetesi Globes’te 15 Eylül’de yer alan bir habere göre Hamas’ın 7 Ekim’de düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu’ndan bu yana gayrimenkul yatırımcılarının başını çektiği İsrailli iş insanlarının Portekiz’e yönelik “göçü” önemli ölçüde arttı.  

Portekiz, İsraillilerin yatırım yapması için önemli bir destinasyon  

Söz konusu haberde, çok sayıda İsraillinin 7 Ekim’den bu yana Portekiz’e göç ettiğine ve bazı göçmen ailelerin, İsrail’deki olayların sonucu netleşene kadar iki veya üç yıl daha orada kalmayı tercih ettiğine dikkat çekildi.  

Habere göre Portekiz hükümetinin ev satın alan herkese “altın vize” verme programını iptal etmesine rağmen, başkent Lizbon’daki emlak piyasası, savaşın başlamasının ardından başka fırsatlar aramak isteyen İsrailli yatırımcıların ilgisini çekmeye devam ediyor.  

Savaştan kaçan İsrailli yatırımcıların Portekiz emlak piyasasına yönelik talebi, özellikle başkent Lizbon ve Porto kentinde son dönemde konut fiyatlarında yaşanan artışa rağmen arttı.  

Savaş uzun sürebilir  

Bu durum Avrupa ülkesinin yerel ekonomiye, özellikle de emlak piyasasına yatırdıkları para miktarına bakmadan yabancılara oturma izni vermesi nedeniyle savaş sonrası çok sayıda İsrailli, özellikle de yatırımcılar Portekiz’e yöneldi.  

Öte yandan, İsraillilere gayrimenkul satın almaları ve Portekiz’e taşınmaları konusunda yardımcı olan Rotec şirketinin CEO’su Rotem Mentash Peretz, savaş süresinin uzayacağına dair endişeler nedeniyle Portekiz’e yönelik göçün arttığını söyledi.  

Peretz gazeteye konu hakkında yaptığı açıklamada, İsraillilerin Portekiz’i seçme nedenini, buradaki istikrarlı olan güvenliğe, ılımlı hava koşullarına ve ekonomik faaliyetlerde bulunma kolaylığına bağladı.  

Yüksek bütçe açığı  

İsrail merkezli “Israel Hayom” gazetesinde yer alan bir başka habere göre de, Başbakan Binyamin Netanyahu hükümeti, savaş nedeniyle hükümet harcamalarının artması nedeniyle genel bütçe çerçevesini aşmaya devam ediyor.  

Hükümetin savaşın ilanından bu yana üçüncü kez bütçeyi aştığına dikkat çekilen haberde, Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan, bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 8,3’üne yükseldiğini bildiren bir rapora atıfta bulunuldu.  

Söz konusu habere göre, ağustos ayı sonuna kadar bütçede yaşanan toplam açık yaklaşık 43 milyar doları buldu. Bu rakam, mayıs ayına göre yüzde 3’lük bir artışı gösteriyor.  

Öte yandan İşgalci devletin bütçesindeki açık, geçtiğimiz yıl ağustos ayında 1,7 milyar dolar iken, bu yıl aynı ayda 3,3 milyar dolara yükseldi.  

Israel Hayom gazetesinin haberinde, Netanyahu hükümetinin, Gazze’deki savaş ve Hizbullah ile yaşanan çatışma nedeniyle İsrail’in güney ve kuzeyindeki yerleşim yerlerinden ayrılmak zorunda kalanların barınma masraflarını ve savaş sırasında orduya katılan on binlerce yedek askerin tazminatını karşılamak amacıyla bütçeyi aştığına vurgu yapıldı.  

Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, vergi gelirlerinde beklenen artış sonucunda 2024 bütçe açığının hedeflenen GSYİH’nın yüzde 6,6’sına ulaşacağını söyleyerek, yüksek bütçe açığının yansımalarına ilişkin endişeleri gidermeye çalıştı.  

Ancak İsrail merkezli IBI Yatırım Fonu, artan savaş harcamaları nedeniyle devletin vergi gelirlerinde beklenen iyileşmeye rağmen bütçe açığının artmaya devam edeceğini öngörerek, Smotrich’in iyimser beklentilerini boşa çıkardı.  

Ekonomiyi yıkan politikalar  

Israel Hayom gazetesinde yer alan habere göre, IBI Yatırım Fonu, İsrail’in kuzeyinde Hizbullah’la kapsamlı bir savaş çıkması durumunda bütçe açığının ciddi oranda artacağına dikkat çekti.  

Knesset Maliye Komitesi üyesi olan, İşçi Partisi’nden milletvekili Naama Lazimi, Smotrich’in savaş sırasında izlediği politikaların, İsrail ekonomisinin yıllar içinde elde ettiği başarıları yok ettiğini söyledi.  

Ayrıca, The Times of Israel gazetesinde yer alan bir başka haberde, Maliye Bakanlığı’nın eski baş ekonomisti olan Yoel Naveh’in, İsrail ekonomisini değerlendirdiği 9 Eylül tarihli bir makalesinden alıntı yapıldı.  

Habere göre Naveh, İsrail’in savaştan zarar görmüş ekonomisini resesyona sürükleyebilecek ve ülkenin ulusal güvenliğini tehlikeye atabilecek yaklaşan mali kriz riskini önlemek amacıyla sorumlu bir 2025 yılı bütçesi formüle etmek üzere güçlü ve acil adımlar atması gerektiğini vurguladı.  

Naveh ayrıca, hükümetin gerekli harcama kesintileri, vergi artışları ve büyümeyi artırıcı reformları uygulayarak 2025 bütçesini sorumlu bir şekilde ele almaması halinde, İsrail’in önümüzdeki üç ila beş yıl içinde mali krizle karşı karşıya kalma olasılığının yüksek olduğu konusunda da uyardı.