Saraybosna “Arap Dünyasında Demokratik Dönem” Konferansına Ev Sahipliği Yaptı

Bosna-Hersek’in başkenti Saraybosna’da 19-20 Ekim tarihlerinde düzenlenen “Arap Dünyasında Demokratik Dönem: Demokrasiye Giden Yol Haritası” başlıklı konferans sona erdi. 

Konferans, Arap Devrimleri ve Demokrasi’yi Koruma Meclisi olarak bilinen, Tunus merkezli Arap Konseyi tarafından düzenlendi. 

Söz konusu konferansa, çeşitli Arap ülkelerinden sivil toplum örgütleri ile insan hakları dernek ve kuruluşlarının temsilcilerinin yanı sıra demokrasiyi savunan bir grup entelektüel, siyasetçi, gazeteci ve aktivist katıldı. 

Konferansta, Arap dünyasında demokrasi eksikliği nedeniyle yaşanan siyasi krizin aşılmasına yönelik mekanizmalar ve “Arap bölgesinde daha demokratik bir geleceğin şekillendirilmesine” yönelik ortak bir vizyonun nasıl oluşturulacağı konusu ele alındı. 

Katılımcılar, otoriter rejimlerin yayılması, askeri darbeler ve dış müdahalelerin yanı sıra demokrasi ve insan hakları ilkelerini uyguladığını iddia eden Batı dünyasının çifte standartları gibi demokrasinin karşı karşıya olduğu ciddi zorluklar ışığında söz konusu konferansın önemini vurguladı. 

Konferansta ayrıca barışçıl değişim güçlerini desteklemek için Arap ve uluslararası çabaların birleştirilmesi yönünde çağrıda da bulunuldu. 

Tunus eski Cumhurbaşkanı olan, Arap Konseyi Başkanı Munsif Marzuki konferansta yaptığı konuşmada, Arap Baharı deneyiminden dersler çıkarmanın ve bazı devrimlerin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açan hatalardan kaçınmanın önemini vurguladı. 

Marzuki, insan haklarına ve kamu özgürlüklerine saygılı demokratik rejimler inşa edilmesi çağrısında da bulundu.   

Konferansın açılış oturumunda konuşan Mısırlı siyasetçi ve Arap Konseyi Başkan Yardımcısı Dr. Eymen Nur da, eski Cumhurbaşkanı Marzuki döneminde Tunus’ta yaşanan demokratik deneyime övgüde bulundu. 

Nur, daha önce böyle bir konferansa ev sahipliği yapan tek Arap başkentinin, Marzuki döneminde Tunus olduğunu hatırlattı. 

Nur ayrıca, söz konusu konseyin Arap demokratlarının görüşlerini paylaşacağı “geniş bir platform” ve Arap ülkelerinde demokrasinin geleceği konusunda bir istişare forumu olarak hizmet vermek üzere kurulduğunu dile getirdi. 

Arap Konseyi Başkan Yardımcısı olan Nobel Barış Ödülü sahibi Yemenli aktivist Tevekkül Karman ise, dünyadaki özgür insanlara çabalarını birleştirme ve uluslararası kurumlara reform yapma çağrısında bulundu.  

Filistin davasını desteklemekle birlikte, zulme ve adaletsizliğe karşı direnmenin önemini vurgulayan Karman, Filistin davasının bazı milisler tarafından dar hedeflerine ulaşmak ve işledikleri suçları örtbas etmek amacıyla istismar edilmesine karşı da uyarıda bulundu. 

Konferansın ilk gününde katılımcılar, içeride yaşadıkları otoriterlik ve dış saldırılar ışığında, Arap dünyasında demokrasi alanında karşılaşılan zorluklar ve demokratik geçişi engelleyen faktörler de dahil olmak üzere çok çeşitli konuları tartıştı. 

Saraybosna Konferansı’nda Filistin Sorunu 

“Arap Dünyasında Demokratik Dönem: Demokrasiye Giden Yol Haritası” başlıklı konferansta tartışmaların büyük bir bölümü Filistin meselesine ayrılarak, Filistin halkının kendi kaderini tayin etme ve bağımsız bir devlet kurma hakkı vurgulandı. 

Katılımcılar uluslararası topluma, uluslararası hukuk ve insan hakları ihlallerini durdurması için İsrail’e baskı yapılması yönünde çağrıda bulundu. 

Konferansta ayrıca, Filistin sorununa çözüm bulunması konusunda demokrasinin rolü ve İsrail’in eylemlerinden sorumlu tutulması için uluslararası hukuk mekanizmalarını kullanma yöntemleri ele alındı. 

Saraybosna’da düzenlenen konferansın sonunda, Arap demokrasisi için yeni bir yol haritası olarak tanımlanan, “Arap Dünyasında Demokratik Dönem Belgesi” imzalandı. 

Söz konusu belgede, demokrasinin sosyal adaleti sağlamanın bir yolu olduğuna dikkat çekilerek, “Önemli önceliklerimiz yoksulluktan kurtulmak, yolsuzlukla mücadele etmek, sürdürülebilir kalkınmayı inşa etmek ve kolektif zenginliğin dağıtımında adaleti sağlamaktır” denildi. 

Arap Konseyi’nin ilk konferansı da 7-8 Ekim 2023 tarihlerinde Saraybosna’da düzenlenmişti. 

Arap Konseyi, eski Tunus Cumhurbaşkanı Marzuki başkanlığında, Şubat 2022’de Cenevre’de İsviçre yasalarına göre kuruldu. 

Konsey’de başkan yardımcısı olarak Yemenli insan hakları savunucusu ve siyasetçi Tevekkül Karman ve Mısırlı siyasetçi ve Al-Ghad Partisi Başkanı Eymen Nur görev alıyor.