Türkiye’den Somali’de Stratejik Bir Liman Kurmak İçin 70 Milyon Dolarlık Yatırım

Ankara merkezli müteahhitlik şirketlerinden Metag Holding, Somali’nin Hobyo şehrinde stratejik bir liman inşa etmek üzere Hobyo Yatırım Şirketi ile anlaşma imzaladı. 

Başkent Mogadişu’nun 435 mil kuzeydoğusunda yer alacak limanın 70 milyon dolara mal olması bekleniyor. 

Hobyo şehri, Afrika Boynuzu’nda bulunan Somali’nin Galmudug eyaletinde yer alıyor. 

Galmudug Eyaletindeki altyapıyı geliştirme çabalarının bir parçası olan proje, özellikle Mogadişu’nun kuzeydoğu kıyısındaki stratejik konuma sahip Hobyo’yu önemli bir bölgesel ticaret merkezine dönüştürmeyi amaçlıyor. 

Bloomberg’in haberine göre Metag Holding temsilcisi Muhammad Ali Warsame, bu limanın, denize erişimi olmayan Etiyopya’ya en yakın liman olacağını ve komşu ülkelerle iş fırsatları yaratabileceğini belirtti. 

Ekonomik ve siyasi hedefler 

Türkiye’nin Somali’deki yeni limana yapacağı yatırımların, ülkede yerel kalkınmanın ötesinde bir başarı sağlaması bekleniyor. 

Bloomberg’in haberine göre Türkiye, Somali ile komşu ülke Etiyopya arasındaki siyasi krizin çözümüne aracılık etmeye çalışıyor. 

Türkiye ayrıca, Etiyopya’nın Somaliland ile yaptığı denizcilik anlaşmasına alternatif olarak, Etiyopya’ya topraklarına yakın olan bu limanı kullanma teklifinde bulunabilir. 

Etiyopya ile Somali arasında yaşanan siyasi kriz, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in geçtiğimiz yıl Ocak ayında, Somaliland bölgesiyle bir deniz limanına erişimi güvence altına almak amacıyla bir mutabakat zaptı imzalamasının ardından daha da kötüleşti. 

Etiyopya’nın bu anlaşması, Mogadişu’daki Somali federal hükümetini kızdırdı. 

Somaliland daha önce sömürgecilik döneminde İngiliz himayesi altındaydı. 

26 Haziran 1960'ta bağımsızlık ilanının hemen ardından 1991’e kadar Somali Vesayet Bölgesi (eski İtalyan Somaliland) ile birleşti. 

Ancak 1991’de iç savaşın patlak vermesinin ardından bağımsız bir devlet ilan ettiler. 

O tarihten bu yana Somaliland, yabancı fon ve yardımları alabilmek için uluslararası tanınma arayışında. 

Bu adımlar, ülkenin toprak bütünlüğüne bağlı kalan ve Somali Federasyonu’nun çeşitli bölgelerine federasyon içinde yerel yönetim hakkı tanıyan Somali merkezi federal hükümeti tarafından reddediliyor. 

Somali için stratejik bir liman 

Somalili siyasi araştırmacı Ömer Ali, konuya ilişkin Fokus Plus’a yaptığı açıklamada, “Hobyo Limanı, Galmudug halkının onlarca yıldır hayaliydi” dedi. 

Hobyo Limanı’nın 1960 yılında Somali Cumhuriyeti’nin kurulmasından önce, binlerce yıldır kullanılan tarihi bir liman olduğunu belirten Ali, “Ancak Somali’nin 2012 yılında federal devlet haline gelmesiyle birlikte her eyaletin kendi limanına sahip olması önem kazandı” diye ekledi. 

Galmudug halkına en yakın limanlar güneyde Mogadişu Limanı ve kuzeyde komşu Puntland eyaletindeki Garaad Limanı’dır. 

Ana yollarda ek maliyetler getiren bazı yasa dışı kontrol noktalarına ek olarak, bu limanları kullanmanın yüksek ücret ve nakliye maliyetleri gerektirdiğini söyleyen Ali açıklamasını şu ifadelerle noktaladı; 

“Limanın kurulması Galmudug eyaletine daha fazla bağımsızlık sağlayacak. Çünkü Galgamud, limanları kullanmak için komşu devletlere bağımlı olmak zorunda kalmayacak. Aynı zamanda liman, eyaletteki iş fırsatları ve ekonomik faaliyetleri de artıracak.” 

Stratejik bir ilişki 

Türkiye, Afrika Boynuzu’nda yer alan Somali’deki nüfuzunu güçlendirmek için 2011 yılından bu yana çalışıyor. 

Ankara bu bağlamda, Somali ile kalkınma, güvenlik ve askeri alanlardaki anlaşmalarını güçlendirdi. 

Bu anlaşmalardan sonuncusu, bu yıl iki ülke arasında imzalanan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması oldu. 

Somali, yıllar süren klan savaşının ardından yeniden toparlanmaya çalışırken, Türkiye ülkenin bağlarını güçlendirdiği az sayıdaki dış güçten biri oldu. 

Son 10 yılda savunma alanında iş birliği ve altyapı projeleriyle Somali’deki nüfuzunu artıran Türkiye’nin, petrol ve doğalgaz arama planları da var. 

Türkiye ayrıca Somaliland kriziyle ilgili olarak başkent Mogadişu hükümeti ile Etiyopya hükümeti arasında arabuluculuk faaliyetleri yürütüyor.