Afrika’da Elmas Endüstrisini Tekeline Alan İsrailli Dan Gertler Kimdir? 

İsrail tek bir elmas madeni olmamasına rağmen, dünyada elmas ihraç eden ilk beş ülke arasında yer alıyor ve elmas endüstrisi "İsrail ekonomisinin temel taşı" olarak tanımlanıyor.   

Elmaslar aynı zamanda İsrail ordusunun da önemli bir gelir kaynağı olarak görülüyor.   

İsrail için bu büyük ekonomik varlığın yaratılmasına yardımcı olan en önemli isimlerden biri ise Yahudi iş insanı Dan Gertler.  

Ekonomik imparatorluk   

Onlarca yıl Kongo’da çalışarak milyarder haline gelen Dan Gertler, Siyonist rejimin en üretken ve en iyi bilinen elmas ticareti liderlerinden biri.   

Gertler, İsrail’de elmas endüstrisinde çalışan en köklü ailelerden birinden geliyor. Büyükbabası Moshe Schnitzer ise 1947’de İsrail Elmas Borsası’nın kurucu üyesi ve ilk başkanıydı.   

Gertler ilk olarak 1997 yılında Kongo’da ortaya çıktı ve dönemin Kongo Devlet Başkanı Laurent-Désiré Kabila ile yaptığı anlaşma sayesinde ülkenin elmas endüstrisinde tekel olmayı başardı.   

Ayrıca Gertler, İkinci Kongo Savaşı sırasındaki savaş çabalarına yardımcı olmak için Kabila’ya 20 milyon dolar sağlama karşılığında bu tekeli elde etti.   

Laurent-Désiré Kabila’nın Ocak 2001’de korumalarından biri tarafından öldürülmesinin ardından, o sırada 30 yaşında olan oğlu Joseph Kabila iktidara geldi.   

Dan Gertler, beklendiği gibi yeni devlet başkanına da yaklaştı.   

Bunun üzerine Joseph Kabila, Gertler’e ABD ve uluslararası toplumun desteğini kazanmak için ABD ile müzakere etme görevi verdi.   

Dan Gertler, Joseph Kabila’nın 20 yıldan fazla süren uzun iktidarı sırasında, kobaltın yanı sıra elmas, altın ve petrol ihracatı için büyük ve yasadışı anlaşmalar imzalamayı başardı.   

Sonuç olarak Gertler, Forbes dergisinin tahminine göre metal, tarım ve bankacılık gibi sektörlerdeki yatırımlarıyla yaklaşık 2 milyar dolar değerinde büyük bir servet elde etti.   

İster hükümette, ister isyancı milislerde olsun, faaliyetlerinde savaş suçlarına karışan kişilerle olan şüpheli ilişkilerinden yararlandı.   

Projeleri, yıllık 70 bin tonun üzerinde kobalt üretme kapasitesine sahip, bu da küresel üretimin neredeyse yarısına tekabül etmekte.   

Bu anlaşmalar Gertler’in 2 milyar dolardan fazla olduğu tahmin edilen servetine katkıda bulundu.   

Yaptırımların nedeni   

Gertler, 2017’den bu yana, Kongo hükümeti ve devlete ait madencilik şirketlerinden çok düşük fiyatlarla madencilik ve petrol lisansları alıp, daha sonra bunları uluslararası ortaklara satarak büyük karlar elde ettiği için 2018’de kapsamı genişletilen yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı.   

16 yolsuzlukla mücadele örgütünden oluşan bir koalisyon olan Kongo Satılık Değil Koalisyonu, 2021’de Gertler'in Ventora Grubu’nun, hissesine sahip olduğu üç madencilik projesi olan Kamoto Copper Company (KCC), Mutanda ve Metalkol’dan büyük kar elde edeceğini hesapladı.   

Koalisyon, Gertler’in 2021 ile 2039 yılları arasında en az 1,76 milyar dolar kazanç elde edeceğini belirtti. Bu, önümüzdeki 19 yıl boyunca günde ortalama 254 bin dolardan fazla bir kazanç elde edeceğini gösteriyor.   

ABD, Aralık 2017’de Gertler’e yolsuzluk ve insan hakları ihlallerine karışması nedeniyle yaptırım uyguladı. Yaptırıma göre, ABD bankalarının, iş insanı veya şirketlerinin dahil olduğu her işlemi bloke etmesi ve raporlaması gerekiyor.   

Ancak Kongo Devlet Başkanı Felix Tshisekedi, Mayıs 2022’de ABD'li mevkidaşı Joe Biden’a yaptırımların kaldırılmasını talep eden bir mektup yazdı.   

İsrailli milyarder Gertler, üç maden (Moku Gold, Iron Mountain ve Sanzetta) için madencilik lisanslarını ve Albert Gölü’ndeki iki petrol bloğu için arama lisanslarını devretmeyi kabul etti.  

Varılan mutabakat ayrıca Kongo hükümetine, yukarıda belirtilen varlıklar iade edildikten sonra Gertler’in kendisine uygulanan yaptırımları kaldırma çabalarını desteklemek için yardım sağlama yükümlülüğü getiriyor.   

Gertler’in ayrıca Kanada’da kayıtlı iki inşaat şirketi var. Green Park ve Green Mount isimli bu şirketler, şu anda Batı Şeria’daki yasadışı İsrail yerleşim birimlerinin inşası için kullanılıyor.  

Kendi zenginliği ve İsrail ekonomisini inşa etmek için Kongo’yu sömüren Gertler, Batı Şeria’daki Filistin topraklarına yönelik işgalin genişletilmesiyle de doğrudan bağlantılı.