Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Vecid Kimdir?

Güney Asya ülkesi Bangladeş'te 1971 yılındaki Bağımsızlık Savaşı'na katılanların ailelerine kamuda kontenjan ayrılmasının ardından başlayan protestolarda hayatını kaybedenlerin sayısı 200’i aştı. Tepkilerin odağındaki isim Başbakan Şeyh Hasina Vecid ise protestolarda yaşanan şiddet olaylarına ana muhalefetteki Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) ile Bangladeş Cemaat-i İslami Partisi'nin neden olduğunu savundu.

Bangladeş’in kurucu cumhurbaşkanı olan Mucibur Rahman'ın kızı Şeyh Hasina Vecid, 6 Ocak 2009'dan bu yana başbakanlık koltuğunda oturuyor. 

Şeyh Hasina Vecid kimdir? 

Hasina Vecid, 28 Eylül 1947'de Bangladeş'in başkenti Dakka'nın güneybatısındaki Tungipara köyünde doğdu. Bangladeş Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Şeyh Mujibur Rahman'ın beş kızının en büyüğüdür. 1968'de fizikçi Wazed Miah ile evlendi. İki çocuğu vardır. 

Bengal edebiyatı bölümünden mezun olmuştur. Beş dönem Bangladeş Başbakanı olarak görev yaptı; 1996'dan 2001'e kadar bir dönem, 2009'dan 2024'e kadar art arda 4 dönem.

Çalışma ve eğitim hayatı

Küçük yaşlardan itibaren babasının okulunda siyaset öğrendi ve ilk öğrenimini doğduğu köyde tamamladı, ardından Dakka Üniversitesine girdi ve 1973'te Bengal edebiyatı bölümünden mezun oldu. 

Siyasi kariyeri

Öğrenimi sırasında öğrenci birliğinde aktif olarak yer aldı ve üniversitedeki Awami Ligi öğrencilerine başkanlık etti. Ayrıca 1966 yılında öğrenci birliğinin başkan yardımcılığına seçildi. Altmışlı yılların sonlarında babasının siyasi koordinatörü olarak çalıştı. Pakistan hükümeti tarafından hapse mahkum edildi.

15 Ağustos 1975'te babası dahil tüm aile üyeleri öldürüldü, kendisi ve kız kardeşi Rehana Batı Almanya'da seyahatte oldukları için kurtuldu. Bu olaydan sonra Birleşik Krallık'a iltica etti ardından Awami Birliği'nin başkanı seçilene kadar Hindistan'da sürgündeydi. 

1981 yılında ülkesine döndükten sonra demokrasi konusunda öncü rol oynadı, bu nedenle birçok kez ev hapsiyle cezalandırıldı. 

Sonunda Parlamento'da bir sandalye kazandı ve muhalefetin lideri oldu, askeri yönetimin şiddetini kınadı ve tüm vatandaşlar için temel insan haklarını güvence altına alacak önlemler alınması çağrısında bulundu.

1991'de Bangladeş'te 16 yıldır yapılan ilk serbest genel seçimlerde parlamentoda çoğunluğu elde edemedi ve rakip Bangladeş Milliyetçi Partisi'nin lideri Halide Zia'ya yenildi.

Hasina ve taraftarları, Bangladeş Ulusal Partisini seçimler sırasında sahtekârlıkla suçladı ve onun derneği, diğer muhalefet partileriyle birlikte Parlamentoyu boykot etti. Bu durum siyasi çalkantılara neden oldu.

Bangladeş ulusal hükümeti oylamaya hile karıştırıldığı yönündeki tüm iddiaları reddetse de Khaleda, Hasina'nın seçimleri yönetecek tarafsız bir geçici hükümete görevinden vazgeçme taleplerine teslim oldu.

Başbakanlık dönemleri 

23 Haziran 1996'da Hasina, partisinin yasama seçimlerini kazanmasının ardından Bangladeş Başbakanı oldu ancak parti, rakibi Bangladeş Ulusal'ın 200 sandalyesine kıyasla Temsilciler Meclisi'nde yalnızca 60 sandalye kazandıktan sonra 2001 seçimlerinde yenilgiye uğradı. 

Nisan 2007'de gasp ve cinayete teşvikle suçlandı ve yargı onun hakkında tutuklama emri çıkardı ancak bu emir hızla iptal edildi.

16 Temmuz 2007'de Bangladeş polisi tarafından tutuklandı, aynı ay içinde serbest bırakıldı ve ardından tedavi amacıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti.

6 Kasım 2008'de Bangladeş'e döndü ve Aralık 2008 seçimlerinde Awami Ligi partisine liderlik etti, bu da onun 6 Ocak 2009'da yeniden başbakanlığa gelmesine yol açtı.

BNP ve diğer muhalefet grupları, seçimlerin özgür ve adil olmayacağı korkusuyla 2014 parlamento seçimlerinde anketleri boykot etti. 6 Ocak 2014'te Hasina başbakan olarak bir kez daha yemin etti. 

Myanmar’dan gelen sığınmacılar

2017 yılında başbakanlığı sırasında 700 binden fazla Rohingya, komşu Myanmar'daki soykırımdan kaçarak Bangladeş'e geldi. Hükümet onlara barınma ve yardım sağladı ancak onlara mülteci statüsü vermedi ve onları anavatanlarına dönmeye teşvik etti. Hasina Vecid'in hükümeti yardımlarından dolayı uluslararası ve yerel düzeyde övgü aldı ancak krize kalıcı bir çözüm bulma konusundaki endişeler artıyor.

Aynı zamanda Hasina ve partisi, iktidarda olduğu süre boyunca muhalefet üyelerinin tutuklanması veya yargılanması nedeniyle muhalefeti bastırma suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı ve hükümet zaman zaman muhalefeti ve ifade özgürlüğünü bastırıyor gibi göründü.

30 Aralık 2018'de yapılan seçimlerde partisi yine parlamentoda en fazla sandalyeyi elde etti.

Ocak 2024’teki genel seçimler, 298 koltuktan 222'sini kazanan Awami Birliği'nin ezici zaferiyle sonuçlandı. 11 Ocak 2024'te Hasina Vecid beşinci kez Bangladeş Başbakanı görevini üstlenirken, adını dünyanın en uzun süre iktidarda kalan önde gelen kadın liderleri listesine taşıdı.

Yoksulluğu azalttı 

Eylül 2021'de gerçekleştirilen 76. Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantılarında yaptığı açıklamaya göre, 170 milyon nüfuslu ülkesinde yoksulluğu yüzde 31,5'ten yüzde 20,5'e indirme çabalarına öncülük etti ve bu çabalar, yıllık ortalama gayrisafi yurtiçi hasıla artışını yüzde 7 artırmayı başardı.

Ülkesi dünyanın en hızlı büyüyen beş ekonomisi arasında yer alırken, gayrisafi yurtiçi hasıla açısından 41'inci sırada bulunuyor.