Hamas Hareketinin Batı Şeria Lideri Zahir Cebbarin Kimdir?

Hamas hareketinin Batı Şeria’daki lideri ve hareketin askeri kanadı olan İzzeddin El Kassam Tugayları’nın kurucu liderlerinden biri olan Zahir Cebbarin, 1993 yılında ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. 

Ancak, 2011’de Hamas’ın elinde bulunan İsrail askeri Gilad Şalit’in serbest bırakılması için uzlaşılan “Esirlere Vefa” anlaşması kapsamında serbest kaldı. 

Söz konusu anlaşma, Hamas’ın kaçırarak beş yıl rehin tuttuğu İsrail askeri Gilad Şalit’in serbest bırakılması karşılığında İsrail hapishanelerindeki bin 27 Filistinlinin evlerine dönmesini öngörüyordu. 

Eğitimi 

1968 yılında Batı Şeria’nın Salfit bölgesinde dünyaya gelen Cebbarin, ilk ve orta eğitimini burada tamamladı. 

Nablus’taki En-Najah Ulusal Üniversitesi’nde İslam Hukuku okuyan Cebbarin, bu dönemde Müslüman Kardeşler’in (İhvan) Filistin’deki öğrenci kolu olan İslami Blok’a katıldı. 

Cebbarin öğrencilik yıllarındaki faaliyetleri nedeniyle tutuklandı ve bu nedenle mezun olamadı. 

Tutukluluğu süresince İbranice öğrenip, bu dilde uzmanlaşan Cebbarin, birçok kitabı tercüme etti. 

Cebbarin daha sonra ise siyaset bilimi alanında lisans derecesi aldı. 

Hareketteki eylemleri 

1987’deki kuruluşundan bu yana Hamas bünyesinde yer alan Cebbarin, ilk intifada sırasında Batı Şeria’da hareket için bir broşür dağıtmaktan sorumluydu. 

1990 yılında Batı Şeria’nın kuzeyinde İzzeddin El Kassam Tugayları’nın kurulmasına katkıda bulundu ve 90’lı yıllarda İsrail’e karşı birçok yürütülen askeri operasyonun sorumluluğunu üstlendi. 

Ayrıca Cebbarin, İsrail’e direnmek için askeri hücreler kurmasıyla biliniyordu. 

Kassam saflarında bunları organize edenlerden arasında, Hamas’ın 1990’lı yıllarda İsrail’e karşı gerçekleştirdiği operasyonların mimarı olarak bilinen, Batı Şeria’daki İzzeddin Kassam Tugayları liderlerinden olan şehit Yahya Ayyaş da vardı. 

Tutuklanması 

Cebbarin, siyasi faaliyetleri nedeniyle 1987’deki ilk intifada sırasında birçok kez tutuklandı. 

Cebbarin bir açıklamasında, ilk intifada sırasında İsrail işgal ordusu tarafından açılan ateş sonucu sol ayağından yaralandığını, babası ve amcası ile hastaneye giderken pusuya düşürülerek tutuklandıklarını ve bu süreçte üç saat boyunca tedavi görmesinin engellendiğini söyledi. 

İsrail iç istihbarat servisi Şin Bet, İsraillilerin öldüğü bir saldırıya karışma ve Aralık 1992’de polis memuru Nissim Toledano’yu kaçırıp öldüren bir grubun üyesi olma suçlamasıyla 1993 yılında Cebbarin’i bir kez daha tutukladı.  

Cebbarin bu davada ömür boyu hapis artı 35 yıl hapis cezasına çarptırıldı.   

Ayrıca, Hamas ile İsrail arasında 2011 yılında imzalanan “Esirlere Vefa” olarak bilinen takas anlaşmasıyla serbest kalan Cebbarin, bir grup mahkumla birlikte Filistin dışına sınır dışı edildi. 

Hapisten çıktıktan yaklaşık bir yıl sonra, “Kassam’ın Damarlarındaki Kanın Hikayesi-Çağa ve Tarihe Tanıklık” adlı kitabını yayımladı. 

Siyasi faaliyetleri 

Cebbarin, serbest bırakıldıktan sonra Hamas hareketindeki tutuklular konusunu, ardından da mali işleri devraldı.  

2021’de ise Hamas Siyasi Büro üyeliğine seçildi. 

Cebbarin, Ekim 2023’ten beri Gazze Şeridi’nde “soykırım savaşına” devam eden İsrail ile ateşkes anlaşması konusunda yürütülen müzakerelerde Hamas heyetinin arasında yer aldı. 

İsrail, Cebbarin’i Batı Şeria’da bir Hamas komuta merkezi kurmaya çalışmakla suçluyor ve kendisinin operasyonlardan haberdar olduğunu ve bir kısmının yönetiminde sorumlu olduğunu öne sürüyor. 

Öte yandan ABD, 2019’da Cebbarin’e doğrudan yaptırımlar uyguladı. 

Cebbarin hem İsrail hem de ABD tarafından, Hamas hareketinin askeri büyümesine katkıda bulunan ekonomik gücünü oluşturmak, füze sistemi inşa etmek ve 7 Ekim 2023’te düzenlenen Aksa Tufanı Operasyonu’ndan sorumlu olmakla suçlanıyor. 

Hamas’ın Batı Şeria liderliği 

Batı Şeria’daki Hamas hareketinin lideri ve Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih El Aruri’nin, İsrail tarafından 2 Ocak’ta Beyrut'un güney banliyösünde öldürülmesinin ardından halefi olarak Batı Şeria’daki hareketin başına Cebbarin seçildi. 

Cebbarin, Aruri suikastının ardından yaptığı konuşmada, her kesimden tüm Batı Şeria halkını “İsrail’e karşı devrimi sürdürmeye” çağırdı.