İsrail Tarafından Filistin Sınırları Dışında Öldürülen Filistinli Liderler Kimler? 

İran’ın başkenti Tahran’da uğradığı suikastta hayatını kaybeden Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İsrail’in Filistin sınırları dışında hedef aldığı ilk kişi değildi.  

İsrail, Halil el Vezir’den Salih el Aruri’ye kadar yurt dışındaki çeşitli Filistin direniş hareketlerinin liderlerine yönelik uzun bir suikast geçmişine sahip.  

Halil El Vezir 

İsrail özel askeri birimi, Filistin Kurtuluş Örgütü’nü (FKÖ) Yaser Arafat ile birlikte kuran ve onun yardımcısı olan Halil Vezir’e Nisan 1988’de Tunus’taki evinde suikast düzenledi.  

Filistin direnişi saflarında silahlı eylemin kurucularından biri olan Vezir, işgalci İsrail ile siyasi müzakerelerin yapılabileceğine inanmıyordu.  

Vezir 1982 yazında, İsrail’in Lübnan’a yönelik saldırısına karşı koyma konusunda da önemli bir rol oynadı.  

Aralık 1987’de patlak veren birinci intifadanın en önemli mimarlarından biri olarak kabul edilen Vezir, şehadetine kadar intifadanın yönetilmesi ve desteklenmesinde rol aldı.  

1988’de ise Tunus’taki evinde İsrail özel kuvvetleri tarafından korumalarıyla birlikte öldürülen Vezir’in naaşı Suriye’nin başkenti Şam’a nakledildi. On binlerce Filistinli ve Suriyelinin katıldığı törenle Yermük Kampı’ndaki Şehitler Mezarlığı’na defnedildi.  

Halil Vezir; “Düşmanınızın size karşı kibirli davranmasına izin vermeyin. Ona karşı izzetli olması gereken sizsiniz, düşmanına kendini güçlü, gururlu, onurlu hissetmesi gereken sizsiniz.”  

Salah Halef 

Halil Vezir suikastından birkaç yıl sonra, 1991’de onun direnişteki yoldaşı, Fetih hareketinin kurucularından, güvenlik servislerinden sorumlu olan Salah Halef Tunus’ta öldürüldü.  

Fetih lideri Yaser Arafat ile güçlü bir ilişkisi olan Halef, hareketin ikinci adamı olarak görülüyordu.  

Aynı zamanda Kahire, Şam, Ürdün ve Beyrut’ta Filistin davası adına önemli görevlerde bulundu ve kendisine verilen bu zorlu görevleri başardı.  

1968 yılında da Karama Muharebesi’ne katılan Halef, ayrıca Lübnan savaşının yaşandığı yıllarda komuta operasyonlarında yer aldı.  

Kuşatma sırasında Beyrut’ta kalan Halef, 1982 yazında hareketin bazı üyeleri ve liderleriyle birlikte Tunus’a doğru yola çıktı.  

Halef, İsrail Ulusal İstihbarat Teşkilatı Mossad’ın düzenlediği çok sayıda suikast girişimine maruz kaldı.   

14 Ocak 1991’de ise, Tunus’un Kartaca şehrinde toplantı yaptıkları bir evde düzenlenen saldırıda arkadaşı Hayel Abdulhamid ve ofis müdürü Fahri el-Omari ile birlikte hayatını kaybetti.  

Salah Halef, “Kaçınılmaz son yaklaşıyor. Bizden önceki şehitlerle birlikte gerçek şehitler olmamız daha iyi değil mi?”  

İzzeddin Şeyh Halil

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları’nın önde gelen liderlerinden biri olan Şeyh Halil, Hamas’ın kurucusu Şeyh Ahmed Yasin ile erken yaşlarda tanıştı ve kurulduğu dönemde Hamas’a katılan ilk kişilerden biriydi.  

İzzeddin Kassam Tugayları’nın kurucularından biri olan Şeyh Halil, birçok savaş operasyonunu yönetti. Bunlardan en bilineni, 16 Siyonist’in öldürülmesiyle sonuçlanan Beerşeba operasyonuydu.  

İsrail tarafından 1958 ve 1992’de tutuklanan Halil, Lübnan’ın güneyindeki Marj al-Zuhur kampına nakledildi.  

Bir süre sonra İsrail’in tekrar tutuklanmasını talep etmesi üzerine Suriye’nin başkenti Şam’da kaldı.  

Direnişle geçen yılların ardından, Mossad’ın Şam’ın Zahira mahallesinde arabasına yerleştirdiği patlayıcının infilak etmesi sonucu hayatını kaybetti.  

Şeyh Halil, Filistin dışında suikasta uğrayan ilk İzzeddin Kassam Tugayları komutanı oldu.  

Şehit İzzeddin Şeyh Halil’in kardeşi Seleme Halil kendisi hakkında yaptığı bir açıklamada, “Birçok belirti, İzzeddin’in küçük yaşlardan itibaren işgalciler için zor bir figür olacağını bize gösterdi” ifadelerini kullandı.  

Fethi Şikaki  

Filistinli doktor ve aktivist olan Fethi Şikaki, İslami Cihad hareketini kurdu.  

Şikaki, hareketin kuruluşundan itibaren işgalci İsrail’e karşı silahlı mücadelesini sürdürdü.  

İslami Cihad, İsrail’e karşı bir dizi askeri operasyon gerçekleştirdi. Bunların en önemlisi ise Ocak 1995’te 22 İsrail askerinin ölümüyle sonuçlanan Beit Lid operasyonuydu.  

1983-1986 yılları arasında İsrail tarafından birden fazla kez tutuklanan Şikaki, Ağustos 1988’de Filistin’de patlak veren intifadada rol oynamakla suçlandı ve Lübnan’a sınır dışı edildi.  

Şikaki 26 Ekim 1995’te Libya’dan dönerken, Malta adasında Mossad’ın düzenlediği suikasta kurban gittiğinde 44 yaşındaydı.  

Fethi Şikaki: “Filistin bugün küresel çatışmanın merkezidir ve tüm anlaşmalara rağmen öyle kalacaktır.”  

Mahmud Mabhuh 

Mahmud Mabhuh, Hamas hareketi ve direnişin en önde gelen liderlerinden biriydi.  

Mabhuh, 1987’de İsrail hapishanelerinden serbest bırakıldıktan sonra, 2002 yılında ailesiyle birlikte İsrail tarafından öldürülen Hamas lideri Şeyh Salah Şehade ile koordineli olarak, İsrail askerlerini kaçırma konusunda uzman olan “101. Birim’i” kurmak için çalıştı.  

Kendisi ve ekibi birkaç İsrail askerini kaçırmayı başardıktan sonra Tel Aviv tarafından takibe alındı ancak Mısır sınırından kaçmayı başardı ve Suriye’ye yerleşti.  

Mabhuh, 19 Ocak 2010’da Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Dubai şehrindeki bir otelde düzenlenen suikasta kurban gitti. Mossad, söz konusu suikastı düzenlemekle suçlandı.  

İsmail Haniye: “Mabhuh ailesi, Filistin halkının tarihinde onurlu fedakarlıklar yapan ailelerden biridir.”  

Salih El Aruri 

Hamas’ın kurucularından biri olan Aruri, hareketin İsrail’e karşı mücadelesinde birçok siyasi ve askeri görevi denetledi.  

İzzeddin Kassam Tugayları’nın kurulmasına katkıda bulunan Aruri, hayatının 17 yılını işgal hapishanelerinde geçirdi.  

2010 yılında Hamas Siyasi Bürosu’na üye olan Aruri, 2017’de Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin Yardımcısı oldu.  

Haniye ve Aruri, Hamas ve Filistin halkının 17 Ekim 2023’ten bu yana kaybettiği en önemli iki liderdi. 

Aruri, İsrail’e ait bir silahlı insansız hava aracının (SİHA), 2 Ocak 2024’de Beyrut’ta Hamas ofisinin bulunduğu bir binayı hedef alan saldırısında hayatını kaybetti. 

Salih Aruri: “Bir sonraki savaş Kudüs savaşıdır ve tüm milletimiz buna katılacaktır. Biz Kudüs uğruna her türlü bedeli ödemeye hazırız.”  

Naci El Ali 

Filistin meselesini çizimlerinde resmeden, Hanzala gibi her Arap’ın hafızasında yer eden karakterler yaratan Filistinli bir karikatürist olan Ali, 1937 yılında Celile bölgesinin Şecere köyünde doğdu.  

1948’de ailesiyle birlikte mülteci olarak Lübnan’ın güneyine sığınan Ali, burada Ayn el-Hilve Mülteci Kampı’nda yaşadı.  

Ali, hayatı boyunca 40 bine yakın karikatürle Filistin davasına yönelik acıları dile getirdi, Filistin’i başarısızlığa uğratan tüm rejimleri karikatürleriyle hicvetti.  

Büyüdüğü kampın durumunu, Sabra ve Şatilla katliamını, Lübnan’ın işgalini ve kampların bombalanmasını tek kelime etmeden karikatürleriyle anlattı.  

En önemli çizgi karakteri olan Hanzala, Filistin’in verdiği özgürlük mücadelesinin sembollerinden biri oldu.  

Ali, İsrail’in 22 Temmuz 1987’de Londra’da düzenlediği saldırıda yaralandı ve 29 Ağustos 1987’deki ölümüne kadar komada kaldı.  

Gassan Kanafani

1936 yılında Filistin’in Akka şehrinde doğan Kanafi, 1948’de Nakba olayları yaşandıktan sonra ailesiyle birlikte Şam’a göç etti.  

Çocukluk çağında büyük acılara tanık olan Kanafani, hayatını yurt dışındaki Filistinlilerin acıları hakkında yazmaya adadı.  

Kanafani sadece bir yazar değil, aynı zamanda davası Filistin olan bir “militandı”.  

Direniş yönelimi çocukluğundan itibaren ortaya çıkmış, tüm edebi eserleri ve kişisel yaşamında ona eşlik etmişti.  

Kanafani, 8 Temmuz 1972’de Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta, Mossad tarafından aracına yerleştirilen patlayıcının infilak etmesi sonucu öldü.  

Gassan Kanafani; “Kahramanlar, kimsenin haberi olmadan ölürler.”