Pasifik Okyanusu’nda meydana gelen bir iklim olayı olan El Nino, iklim ve sıcaklıklarda birçok değişikliğe neden oluyor.
Bu olgu sonucunda, dünya çapında birçok ülke zaman zaman olumsuz etkilere maruz kalıyor.
Bu etkiler arasında tarımsal ürünlerin hasar görmesi nedeniyle gıda kaynaklarında azalma ve birçok bulaşıcı ve salgın hastalığın yayılması yer alıyor.
El Nino normal mi?
Gerçek anlamda bir doğa olayı olan El Nino, Pasifik Okyanusu’ndaki su sıcaklıklarını yükselten, dünyanın birçok ülkesinde birçok olumsuz etkiye neden olan bir olgudur. Ayrıca etkileri bir ülkeden diğerine büyük ölçüde farklılık gösterebilir.
El Nino’nun tam tersi olan, La Nina adı verilen ve okyanus sıcaklıklarının düşmesine neden olan benzer bir doğa olayı daha vardır.
El Nino tam olarak nedir?
Fokus+’ın Space.com sitesinden aktardığı habere göre El Nino, Güney Amerika kıyılarından uluslararası tarih değiştirme çizgisine kadar uzanan alanın çoğunu kapsayan, Pasifik Okyanusu’nun orta ve doğu bölgelerinde deniz yüzeyi sıcaklıklarının periyodik olarak ısınmasıyla oluşan doğal bir olgudur
Bu olgu genellikle birkaç yılda bir meydana gelir ve yoğunluğu zaman zaman büyük ölçüde değişir, bu da etkilerinin ciddiyetinde farklılığa yol açar.
Bu iklim olayına neden El Nino ismi verildi?
El Nino, İspanyolca’da “küçük çocuk” anlamına gelir. Bunun nedeni, genellikle aralık ayındaki Noel döneminde başlayıp zirveye ulaşması ve ardından birkaç ay boyunca devam etmesidir.
Bu olay sırasında Pasifik Okyanusu’nda ortaya çıkan sıcaklık durumunu ifade etmek için Peru ve Ekvador’daki balıkçılar tarafından kullanılan bir terimdir.
El Nino iklim olayı yeni mi?
El Nino olgusu yeni değil. Güney Amerika’daki balıkçılar 17. yüzyılda Pasifik Okyanusu’nda suyun alışılmadık derecede sıcak olduğunu fark ettiler.
Bu da El Nino’nun keşfedilme ve gözlemlenmesinin yaklaşık 400 yıl kadar geriye uzandığı anlamına geliyor. Ancak uzmanlar bu olguyu sürekli takip edip gözlemleyerek, hakkında daha fazla bilgi edinebildiler.
El Nino’nun meydana gelme nedenleri nelerdir?
WordsSideKick.com sitesinde yer alan bir habere göre bilim insanları, Pasifik bölgesinde El Nino fenomeninin ortaya çıkmasına yol açan nedenleri kesin olarak belirleyemediler.
Ancak bu fenomeni açıklamaya çalışan bazı teoriler şunlar;
- Gevşeklik teorisi: Bu aynı zamanda donuk alize rüzgarı teorisi olarak da bilinir.
El Nino fenomenini, Güney Amerika kıyıları boyunca güney alize rüzgarlarının zayıflığına ek olarak, Güney Pasifik Okyanusu’ndaki yüksek basıncın zayıflığıyla açıklayan bir teoridir.
- Yüksek basınçlı yer değiştirme teorisi: Bu teoriye göre El Nino fenomeninin nedeni, kuzey yarım küredeki yüksek basınç alanının yer değiştirmesinden kaynaklanıyor.
Bu teori, gazlı atmosferin farklı yönleri arasında bir bağlantı olduğunu savunuyor.
- Güneş lekesi döngüsü teorisi: Bu teori, El Nino fenomeninin oluşumunu, Dünya atmosferi dışından gelen değişen miktarlardaki güneş ışınına bağlıyor.
Bu aynı zamanda bu fenomenin düzensiz oluşumunun nedenini açıklamaya çalışan bir teoridir.
El Nino tehlikeli mi?
El Nino olgusu dünyadaki tüm ülkeler için her zaman büyük bir tehlike oluşturmasa da, bazı ülkeler üzerinde ciddi etkilere yol açabiliyor.
Şiddeti de zaman zaman değişiklik gösteriyor, bu da bazen ciddi etkilerin olduğu, bazen de bu tür etkilerin görülmediği anlamına geliyor.
Özetle El Nino’nun her zaman tehlikeli bir olgu olduğu söylenemez.
El Nino’nun etkileri nelerdir?
El Nino olgusunun dünya üzerinde pek çok etkisinin olduğuna şüphe yok. Bu etkilerden bazılarını şöyle özetleyebiliriz;
- Sel ve kuraklık: El Nino, gezegendeki iklim sistemlerinin işleyişinde yaşanan bozulmalar sonucunda periyodik sel ve kuraklık dalgalarına neden olabilir.
- Orman yangınları: Bazen El Nino çok şiddetli kuraklık dalgalarına neden olur. Bu dalgalar Filipinler, ABD, Endonezya ve Avustralya’nın yanı sıra özellikle Güney Afrika’da orman yangınlarına neden olabilir.
- Bulaşıcı hastalıkların yeniden ortaya çıkması: El Nino’nun etkileri sonucunda ortaya çıkan hava değişiklikleri nedeniyle, bakteri türlerinin yanı sıra birçok mantar ve virüs de yayılarak kolera ve tifo gibi birçok bulaşıcı hastalığın yeniden ortaya çıkmasına neden olur.
- Yağış oranlarındaki değişiklikler: El Nino fenomeni oluştuğunda, yağış oranlarında birçok değişiklik ortaya çıkar. ABD’nin güneyi ve Meksika Körfezi’nde yağış oranları artar, tropik bölgelerde ise azalır.
El Nino ne kadar sürer?
Ortalama her 2 ila 7 yılda bir gerçekleşen El Nino, genellikle 9 ila 12 ay kadar sürer.
Aynı durum Pasifik bölgesinde sıcaklıkların düşmesine neden olan La Nina fenomeni için de geçerlidir.
El Nino’nun oluşumu La Nina’dan daha yaygın olduğu için bu iki olgunun dönüşümlü olarak gerçekleşmediğini belirtmekte fayda var.
Dünya en güçlü El Nino olayına ne zaman tanık oldu?
Uzmanlar, yarattığı olumsuz etkilerden dolayı etkisi en güçlü olan El Nino olayını “Süper El Nino” olarak adlandırıyor.
Dünya, kayıtlı tarih boyunca bu tür olaylara birkaç kez tanık oldu. Bunlardan ilki 1982-1983 yılları arasında süren şiddetli El Nino olgusuydu. Daha sonra El Nino fenomeni 1997-1998 yılları arasında devam etti.
Dünya Atlası’na göre Süper El Nino fenomeni 2015-2016 yılları arasında üçüncü kez yaşandı.
El Nino’nun gücü ve zayıflığı nasıl sınıflandırılır?
Avustralya Meteoroloji Bürosu’nun web sitesinde yer alan bilgilere göre, uzmanların El Nino fenomeninin gücünü sınıflandırmak için kullandığı çeşitli kriterler var.
Bu kriterler, deniz veya okyanus yüzey sıcaklıklarının ne ölçüde yükseldiğinin yanı sıra, yüzeyin altındaki farklı kısımlardaki artışları da içeriyor.
El Nino, sıcaklıkların artmasıyla daha da şiddetleniyor.
Uzmanlar, El Nino olgusunun ciddiyetini belirlemek için Güney Salınım İndeksi’nin negatif değerlerinin yanı sıra tarih değiştirme çizgisi yakınında ekvator çevresinde bulunan bulutluluktaki artışın boyutunu izliyor.
El Nino’nun doğu tropik Pasifik Okyanusu üzerindeki alize rüzgarları yönünün tersine dönmesine neden olma derecesi, bu olgunun ciddiyetinin süresini açıklayan faktörlerdir.
Yazarlar
