Heniyye’nin Ölümünün Ardından Hamas’ın Geleceği: Yeni Başkan Kim Olacak?

İslami Direniş Hareketi Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin İran’ın başkenti Tahran’da öldürülmesinin ardından saldırı ve hareketin geleceği hakkında pek çok soru gündeme geldi.  

Bunlardan en öne çıkanı ise Heniyye’nin ölümünden sonra Hamas Siyasi Büro Başkanı olarak kimin seçileceği oldu.  

İsrail, hareketin lideri ve kurucusu Şeyh Ahmed Yasin ve onun halefi Dr. Abdulaziz er-Rantisi’ye yönelik suikastları Gazze Şeridi’nde düzenlemişti.  

Ancak İsrail işgal ordusunun, hareketin siyasi düzeydeki bir numaralı liderine görevi başındayken Filistin dışında düzenlediği bu ilk suikast, devam eden savaşın bölgesel olarak genişleyeceğine ilişkin korkuları artırdı.  

Hamas Yürütme Komitesi  

Hamas Şura Konseyi, Ağustos 2021’de İsmail Heniyye’yi ikinci kez Siyasi Büro Başkanı olarak seçti.  

Geçtiğimiz ocak ayında İsrail tarafından suikasta uğrayan Salih El Aruri ise, Hamas’ın Batı Şeria’daki liderliğine ve Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcılığı’na seçildi.  

Aynı tarihte Hamas’ın yurt dışı sorumlusu olarak Halid Meşal seçilirken, Yahya Sinvar hareketin Gazze Şeridi’ndeki liderlik görevini yürütüyor.  

Öte yandan, Hareketin Yürütme Komitesi her bölgeden altı üye olmak üzere 18 üyeden oluşuyor. Bu komiteye ise hareketin başkanı liderlik ediyor.  

Seçim yapmanın zorluğu  

Heniyye suikastının ardından Hamas Siyasi Büro Başkanı olarak kimin seçileceği merak konusu oldu.  

Siyaset bilimi profesörü Dr. Mamoun Abu Amer, buna verilecek cevabın özellikle mevcut istisnai koşullar altında, hareketin iç düzenlemelerine bağlı olduğunu söyledi.  

Fokus+’a konuşan Abu Amer, yeni bir başkan seçmek üzere acil toplantılar düzenlemenin bu aşamada zor göründüğünü belirterek, “Bu da mevcut düzenlemelere uyumu zorunlu kılıyor” dedi.  

Ayrıca Abu Amer, “Hamas hareketindeki hukuki statü, iki yılı aşkın bir süre önce harekette yapılan son seçimlerin sonuçlarına göre, siyasi büro başkanının Gazze Şeridi’nden olmasını şart koşuyor” şekline konuştu.  

Bu görevi yürüten Heniyye’nin ise Batı Şeria bölgesinden Salih el-Aruri ve Halid Meşal olmak üzere iki yardımcısı vardı.  

Hamas Siyasi Büro Başkanlığı için adaylar kimler?  

Abu Amer, Hamas Siyasi Büro Başkanı Heniyye ve Yardımcısı Aruri’ye düzenlenen suikast sonrasında başkanlık için iki ihtimalin bulunduğunu dile getirerek şunları söyledi;  

“Bu ihtimallerden ilki, Zaher Jabareen’in Batı Şeria Bölge Başkanı ve Siyasi Büro Başkan Yardımcısı olarak seçilmesi. Bu da onu en güçlü aday yapıyor. Burada şu soru ortaya çıkıyor: 5 ay önce şehit olan Şeyh Salih Aruri’nin yerine Zaher Jabareen Başkan Yardımcısı olarak o dönemde neden açıklanmadı?”  

Ayrıca ikinci seçeneğe de değinen Abu Amer, “Bu seçenek, Halid Meşal’in savaşın sonuna kadar hareketin liderliğini üstlenmesi ya da yeni lideri seçmek için hareket konseylerini toplaması” dedi.  

Abu Amer, Yahya Sinvar’ın Hamas Siyasi Büro Başkanlığı’nı üstlenme olasılığını ise dışlayarak, onun Gazze’deki sahada ve tünellerdeki varlığının, hareketi yönetme becerisini engellediğini ifade etti.  

Bu bağlamda, hareketin yurt dışında sahaya çıkabilen, uluslararası, yerel ve bölgesel ilişkiler konusunda deneyim ve bilgi birikimine sahip bir liderliğe ihtiyacı olduğunu vurguladı.   

Abu Amer, bu aşamada Halid Meşal’in, yeni bir başkan ve başkan yardımcılarının atanacağı merkezi Şura toplantısına kadar sahnede daha fazla yer alabileceğine inandığını sözlerine ekledi.