Gantz ve Eisenkot’un İstifası: Netanyahu Hükümetine Yönelik Bir Darbe

İsrail Savaş Kabinesi üyeleri olan Benny Gantz ve Gadi Eisenkot, Binyamin Netanyahu liderliğindeki olağanüstü hal hükümetinden istifa ettiklerini duyurdu.   

Gantz, Gazze Şeridi’ndeki dört İsrailli rehini kurtarma sürecinin ardından beklenen istifasını bir gün geciktirdi.   

Eski Savunma Bakanı olan Gantz, Netanyahu’ya Gazze’deki savaş sonrası net bir strateji geliştirmesi için 8 Haziran’a kadar süre vermişti ama bu gerçekleşmedi.   

Olası yeni bir hükümeti kurma konusunda en önemli adaylardan olan Gantz düzenlediği basın toplantısında yaptığı istifa konuşmasında, olağanüstü hal hükümetinden çekildiğini açıkladı.   

Stratejik kararların engellenmesi   

Gantz söz konusu açıklamada Netanyahu’ya yönelik eleştirilerini sürdürerek, “Netanyahu bizim gerçek bir zafere doğru ilerlememizi engelliyor. Bu nedenle bugün olağanüstü hal hükümetinden üzüntüyle ayrılıyoruz” dedi.   

Savaş Kabinesi üyesi ayrıca, Netanyahu hükümetinin siyasi kaygılarının, Gazze savaşına yönelik stratejik kararları engellediğini de ifade etti.   

2011-2015 yılları arasında Genelkurmay Başkanlığı yapan Gantz, Erken seçimler için üzerinde mutabakata varılan bir tarihin mümkün olan en kısa sürede belirlenmesi gerektiğini de söyledi.  

Görevini sürdürmeye kararlı olan Netanyahu, aylardır artan erken seçim çağrılarını, bunun “devleti felce uğratacağı” ve rehine ile tutuklu takasına yönelik müzakereleri 8 ay kadar bir süre boyunca donduracağını iddia ederek reddetti.   

Gantz’la aynı fikirde olan, eski Genelkurmay Başkanı (2015-2019) Eisenkot da Gantz’ın ardından olağanüstü hal hükümetinden istifa ettiğini bildirdi.   

Eisenkot istifa konuşmasında Netanyahu’ya hitap ederek, “Son dönemde aldığınız kararların ülkenin çıkarlarına uygun olmadığını gördük" ifadelerine yer verdi.  

Fokus +’ın Yedioth Ahronoth gazetesinden aktardığına göre Eisenkot, Başbakan Netanyahu’ya sunduğu istifa mektubunda ayrıca, “Başbakanlığını yaptığınız kabine, savaşın hedeflerine ulaşması için gerekli kararları almadı” ifadesini kullandı.   

Öte yandan, Ulusal Birlik (Devlet Kampı) Partisi’nin ortakları Gantz ve Eisenkot, Netanyahu’yu kişisel çıkarlarına hizmet eden politikalar izlemekle suçladı.  

Muhalefet için kaçırılan fırsat   

İsrail konusunda araştırmacı olan Salah Awawdeh Fokus +’a yaptığı açıklamada, Gantz’ın istifasıyla ilgili değerlendirmede bulundu.   

Awawdeh, “Gantz’ın hükümetten çekilmesinin ardından İsrail muhalefetinin sesi bugün daha da yükselecek" diyerek, Başkan Joe Biden liderliğindeki ABD yönetimiyle yaşanan anlaşmazlığın tırmanabileceğine dikkat çekti.   

Aşırı hareketin hükümet üzerindeki hakimiyetinin, dünyanın gözünde “işgalin çirkinliğini” daha da artıracağını söyleyen Awada, “Rehine meselesiyle birlikte iç kriz daha da ağırlaşacak, bu da bölünmenin 7 Ekim öncesine göre daha da artmasına yol açacak” diye konuştu.   

Awawdeh, istifaların zamanlaması ve Netanyahu hükümeti üzerindeki etkisine ilişkin de şunları söyledi:   

“Netanyahu hükümeti, istikrarlı ve parlamento çoğunluğuna dayanan, muhalefeti kendilerini hapse atmayı bekleyen düşmanlar olarak gören yozlaşmış reformist ideolojik bir ittifak. Bu nedenle bu hükümetin düşüşünü hayal etmek zor.”   

Muhalefetin Netanyahu’yu devirmenin yanı sıra başarısızlık ve yenilgiden sorumlu tutmak için bir fırsat yakaladığını söyleyen Awawdeh, “Ancak Netanyahu, en önde gelen muhalefet partilerini içeren genişletilmiş bir savaş hükümeti kurarak bunu engellemeyi başardı” şeklinde konuştu.   

Bu adımın, Netanyahu’nun hayatta kalmasını, savaşın başında kaybettiği popülerliği yeniden kazanmasını ve muhalefetin ise başlangıçta kazandığı popülerliğini kaybetmesini sağladığını belirtti.   

Awawdeh ayrıca kamuoyu yoklamalarına dikkat çekerek, "Bu sonuçlar savaşın başında Gantz’a 38 Knesset üyesi verirken, Netanyahu'nun elde ettiği sayı 18’di. Bugün neredeyse eşit durumdalar. Bu da erken seçim yapılırsa Netanyahu’nun kazanacağı anlamına geliyor” dedi. 

Siyasi yazar İbrahim El-Madhoun ise sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Gantz ve Eisenkot’un istifasının ABD'nin talimatı üzerine geldiğini iddia etti.  

Madhoun, “Netanyahu iç savaş halindeyken, tepki olarak bir sonraki aşamada daha zor ve tehlikeli kararlara yönelebilir" ifadelerini kullandı.  

Gantz ve Eisenkot’un istifasının, İsrail’in ülkenin kuzey cephesinde büyük bir gerilime tanık olma olasılığını azalttığını da belirtti.   

Madhoun, askeri açıdan bakıldığında Eisenkot’un Gantz’dan daha önemli olduğunun altını çizerek, Eisonkot’un “başarısız olarak görülen ve İsrail toplumunda kararsızlığıyla tanınan” Gantz’dan daha derin ve deneyimli bir general olduğunu ifade etti.   

Siyasi yazar, Eisonkot’un istifasının, savaşın geleceği ve hükümetin performansı üzerinde daha büyük bir etki yaratacağını da sözlerine ekledi.   

Gelen istifa çağrıları  

Gantz’ın istifa duyurusundan haftalar önce, İsrail partilerindeki hükümete karşı çıkan birçok politikacı Gantz’ı istifaya çağırdı.   

Muhalefet, hükümeti devirmek ve erken seçim için baskı yapmak amacıyla Gantz ve Eisenkot’un kendi saflarına katılmasını istedi.   

Ana muhalefet lideri Yair Lapid, Gantz’ın istifasından önce İsrail Kan Radyosu’na verdiği demeçte Netanyahu hükümetini eleştirdi.    

Lapid, “Bu aslında bir hükümet değil, tam bir kaos durumudur ve meşrulaştırılmamalıdır” dedi.  

Daha sonra yaptığı açıklamada istifaları memnuniyetle karşılayan Lapid, Gantz ve Eisenkot’un “başarısız” hükümetten ayrılma kararının “önemli ve doğru” olduğunu söyledi.  

Lapid ayrıca, aşırılık yanlısı hükümeti, güvenliği sağlayacak, kaçırılan insanları kurtaracak ve İsrail’in uluslararası konumunu yeniden tesis edecek rasyonel bir hükümetle değiştirmenin zamanı geldiğini de dile getirdi.   

Yisrael Beiteinu (Evimiz İsrail) Partisi lideri Avigdor Liberman da istifa duyurusunun “geç de olsa iyi olduğunu ve Siyonist koalisyon kurma zamanının geldiğini” belirtti.   

Netanyahu ise X hesabı üzerinden yaptığı açıklamada Gantz’ın istifasını eleştirerek, “Benny (Gantz), İsrail birçok cephede varoluşsal bir savaş veriyor. Şimdi bu durumu bırakmanın zamanı değil, güçlerini birleştirmenin zamanıdır” diye yazdı.    

Başbakan ayrıca,"Benny Gantz’a sesleniyorum: Olağanüstü durum hükümetini bırakmayın. Birlik olmaktan vazgeçmeyin” ifadelerini kullandı.   

İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze’de devam eden, büyük yıkım ve ölümcül kıtlığın ortasında 37 binden fazla Filistinlinin öldüğü, en az 84 bin kişinin yaralandığı ve yaklaşık 10 bin kişinin de kaybolduğu savaşının son yansımaları bu istifalar oldu.